Czy podczas rozmowy ze znajomym z innego zakątka Polski masz czasem wrażenie, że żyjecie w dwóch różnych światach? Może to stanowić pewne zaskoczenie – na pierwszy rzut oka Polska wydaje się przecież dość jednolita, jeśli chodzi o język, tradycje i kuchnię. Wystarczy jednak przyjrzeć się z bliska zwyczajom panującym w poszczególnych regionach naszego kraju, by przekonać się, że jest zgoła inaczej… Idealny przykład stanowić mogą choćby regionalne potrawy wigilijne. Czy wiesz, czym są makówki, pluci, wareniki albo moskole? Dowiedz się, jak wyglądają wigilijne wieczerze od morza do Podhala!
- uczta, czyli świąteczny stół według Kaszubów
Kaszuby to pod wieloma względami jeden z najbardziej interesujących polskich regionów. Ze względu na dużą autonomię jego mieszkańców i silne poczucie kaszubskiej tożsamości tamtejsze tradycje pielęgnowane są z dużą dbałością. Dlatego też kaszubskie potrawy wigilijne wciąż nawiązują do rybackiego charakteru regionu – na wigilijnym stole niepodzielnie królują tam ryby. W niemal każdym domu podaje się zupę rybną, pierogi z rybnym farszem, pulpeciki z mielonego mięsa ryb słodkowodnych w octowej zalewie, a także pluci, czyli solone śledzie w towarzystwie ziemniaków gotowanych w mundurkach.
- ze wschodu – wigilia po podlasku
W wigilijnym menu na Podlasiu wyraźnie widać wpływy litewskie i białoruskie. Weźmy na przykład najpopularniejsze podlaskie danie świąteczne, czyli kutię: to tradycyjne danie wschodniosłowiańskie o (prawdopodobnie) pogańskim rodowodzie, które do dziś przyrządza się nie tylko na terenie Podlasia, ale też na Litwie, Białorusi i w Rosji. Dzisiejsza podlaska kutia, przygotowywana z ziaren pszenicy, maku, bakalii i miodu, podawana jest jako deser. Wcześniej na wigilijnym stole pojawiają się m.in. wareniki (pierogi) z kapustą i grzybami, owsiany kisiel, racuchy drożdżowe, grzybowy barszcz oraz okraszone olejem lnianym kluski z makiem.
- słodziej, Śląsk: śląska wieczerza wigilijna
Tradycyjny świąteczny stół Ślązaków każe sądzić, że naprawdę lubują się oni w słodkich potrawach i deserach. Kolacja wigilijna rozpoczyna się od kremowej migdałowej zupy z dużą ilością cynamonu i wanilii. Później serwuje się kaszę z suszonymi śliwkami, makówki, czyli zalewane mlekiem kawałki słodkiej bułki z makiem, oraz moczkę – swego rodzaju budyń z bakalii i pokruszonych pierników w kompocie porzeczkowym. Oczywiście w międzyczasie jest też moment na bardziej wytrawne potrawy wigilijne, takie jak kapusta z grochem, duszony w piwie karp czy kluski śląskie. Jednak to właśnie słodkie dania najbardziej kojarzą się mieszkańcom Śląska ze świętami.
- ziemniaków ani rusz – wigilia na Podhalu
Góralska odrębność i wyjątkowość daje o sobie znać także w dziedzinie świątecznych zwyczajów kulinarnych. Podhalańskie dania wigilijne, może poza pierogami z kapustą i kluskami z makiem, nie przypominają raczej potraw podawanych w innych regionach. Pod Tatrami wigilia nie mogłaby się obyć przede wszystkim bez ziemniaków, z których przyrządza się choćby podpłomyki zwane moskolami, bukty, czyli góralskie kopytka, a także kłóty – gęstą potrawę z kapustą, podobną do popularnej na Śląsku kapusty z grochem. Rolę wigilijnej zupy najczęściej pełni na Podhalu postna kwaśnica, ale w niektórych domach serwuje się również kwaśny barszcz z fasolą. Ważnym elementem świątecznej uczty jest też złocisty smażony pstrąg prosto z górskiego potoku.
A jakie wigilijne specjały przygotowuje się tradycyjnie w twoich okolicach?